1.Бүсгүй хүн байхын учир 

Эмэгтэй хүний нөхөн үржихүйн эрхтэн тогтолцоо нь маш нарийн. бүтэц зохион байгуулалттай байдаг. Өндгөвчүүд нь бэлгийн дааврууд ялгаруулж эхэлснээр охидын бэлгийн бойжил эхэлдэг. Өндгөвчнөөс эстроген даавар ялгарч, улмаар өндгөн эс боловсорч, ялгаран умайн гуурсан хоолойгоор дамжин умайн хөндийд орж, үр тогтохгүй бол умайн салст гуужин цус болон гадагшилна. Харин прогестерон даавар умайн салстыг өндгөн эс үр тогтож, эвсэл үрийг умайн хөндийд бэхлэгдэж, цаашид үр хөврөл болон хөгжих боломжийг бүрдүүлдэг юм. 

    2. Анхны биеийн юмны тухай

Дундажаар охидын анхын биений юм 13-16 насанд ирдэг. Хувь хүний онцлогоос хамаараад охин бүрийн биений юм харилцан адилгүй насанд ирдэг. Биений юм 16 наснаас хойш ирээгүй бол заавал эмэгтэйчүүдийн эмчид үзүүлэх шаардлагатай байдаг. Мөн биений юм анх удаагаа ирж байгаа үед ууц нуруугаар чилж өвдөх, цусны хэмжээ янз бүр гарч болно. Гэхдээ биений юмны үед хэрэглэж байгаа хэрэглэлийн тоогоор, дүүрч байгаа хугацааг сайтар анзаарч байх шаардлагатай.

.

   3. Биений юмны үед гарах цусны хэмжээ

Биений юм анхны үед 30-40мл хүртэл цус гарах бөгөөд 4-5 хоногийн турш 1-3 цайны халбага орчим цус гарна. Зарим охидуудад биений юмны хэмжээ арай их ирэх тохиолдол байдаг. Гэхдээ ирж байгаа цус нэг ариун цэврийн хэрэглээний дунд хэсэг хүртэл дүүрч болохыг анхаараарай. Үүнээс илүү их хэмжээтэй 1 цагийн дотор 2-3 хэрэглэл сольж байгаа бол үүнийг цус алдалт гэж үзнэ. 

Ер нь биений юм ирж байгаа эхний өдрүүдэд арай илүү хэмжээтэй цус гарч байгаад сүүлийн хоногуудад аажмаар багасдаг.  Хэрэв их хэмжээтэй ирэх магадлалтай бол заавал ариун цэврийн хэрэглэлийг цүнхэндээ нэмэлтээр авч явж байгаарай.

 4. Биений юм ирэх үед ямар бэлтгэл хийх талаар зөвлөгөө 

Охидуудын цүнхэнд ер нь ариун цэврийн хэрэглэл 1-2 ширхэг заавал байж хэрэгтэй. Биений юм нь  тогтворжоогүй учир алдагдаж ирэх магадлал өндөр, гэнэт ирэх нь их байдаг. 

Охидод дотуур хувцсанд наадаг ариун цэврийн хэрэглэл хамгийн тохиромжтой.  Хэрэв хүсвэл тампони, эсвэл биений юмны аяга хэрэглэж болно.  Тампонийг гол нь 2-3 цаг болоод заавал солих ёстой бөгөөд удаан байлгавал нян үржих таатай нөхцөл бүрддэг. Биений юм аяга ч гэсэн цусыг нэг дор цуглуулж байгаа, агаар орох боломжийг бүрэн хааж байгаа тул нян үржих орчныг мөн л бүрдүүлж, өгсөх замын халдвар болдог.

Биений юмны өвдөлт нь өсвөр насны охидод элбэг тохиолддог зовуурь юм. Учир нь умайн  салст давхарга гуужих, умайн хүзүү бага зэрэг тэлэгдэх зэрэг үйл ажиллагааны улмаас өвдөлт үүсдэг. Иймээс биений юм ирж байгаа үед халуун жин тавих,  өвдөлт намдаах эм уух, ногоон цай ууж тайвшрах, сайн амрах, унтах зэрэг арга хэмжээ авна.

5. Биений юм алдагдаж ирэх нь өсвөр үеийн охидод элбэг тохиолдоно. 

Тархи, өндгөвч, умайн үйл ажиллагааг нь даавраар зохицуулагдаж явагддаг. Анхны биений юм ирсэн үеэс эхлэн энэхүү тогтолцоо нь идэвхжих боловч бүрэн гүйцэд тогтворжоогүй улмаас биений юм 28-45 хоногийн мөчлөгтэй эсвэл үүнээс ч богино хугацааны мөчлөгтэй байдаг.  Биений юм тогтворжтол охид бүр дээр өөр хугацаа шаарддаг.  Хэрэв удаан хугацаагаар ийм тогтворгүй ирээд байвал та дааврын шинжилгээ өгөх шаардлагатай болдог. 

Мөн биений юм тогтворгүй ирэх нь биеийн жин, стресс, жирэмслэлттэй холбоотой байдгийг анхаараарай. Хичээлийн стресс, сэтгэл гутрал нь биений юмны хэмжээг багасгах, эсвэл ихэсгэх нөлөөтэй. 

Биений юм бол гайхалтай физиологийн цикл юм. Энэ нь эмэгтэй хүнийг үзэсгэлэн төгөлдөр байхад шууд нөлөөтэй тогтолцоо тул үүнийг сайтар судалж, өөрийгөө хянаж, хэзээ эмчид хандахаа мэдэж байх нь охид та бүхний үүрэг шүү. 

Биеэ бодоорой. 

Нийтлэл бичсэн:   Б.Даваацэрэн  Эх барих, эмэгтэйчүүдийн эмч